Het is spannend in de politiek als het op de onderwijsbegroting aankomt. Hoe staan de zaken er nu voor? Op 27 november spraken we met Josephine Verstappen, onze contactpersoon bij UNL. Dat was twee dagen na het grote protest in Den Haag. Dat protest heeft echt wel geholpen; niet alleen gaf het aan hoe serieus het onderwerp is, hoe groot de onvrede met het begrotingsvoorstel is. Maar vooral: de oppositie voelde zich bijzonder gesteund in hun weerstand tegen de begrotingsplannen.

En die oppositie is ongelooflijk belangrijk. Zonder hun steun komen de plannen niet door de Eerste Kamer heen en dreigt de hele onderwijsbegroting te sneuvelen. Dat overigens zou wel heel uitzonderlijk zijn; dat is in geen 100 jaar gebeurd.

Spannend was ook wat de Christelijke partijen zouden gaan doen als er duidelijkheid zou zijn over de maatschappelijke dienstplicht. Dit onderwerp is voor hen heel belangrijk. Mocht de coalitie zeggen: okay, dat houden we erin, zouden ze daar dan genoegen mee nemen en akkoord gaan met de rest van de onderwijsbegroting, inclusief de bezuinigingen op het hoger onderwijs?

Inmiddels is het duidelijk dat de coalitiepartijen bereid zijn om de langstudeerboete te schrappen en minder te bezuinigen op maatschappelijke diensttijd, innovatie en wetenschappelijk onderzoek. In totaal is dat zo’n 650 miljoen euro minder bezuinigingen dan aanvankelijk de bedoeling was. Het gaat hier om bezuinigingen op alle onderwijssectoren: po tot en met ho. Maar ook hiermee zijn nog niet alle oppositiepartijen tevreden; zij willen dat er 1,3 miljard euro minder wordt bezuinigd. Momenteel zijn de onderhandelingen nog volop bezig.

Oorspronkelijk zou er op 5 december gestemd worden over de onderwijsbegroting. Men sprak al van het zogenaamde “Sinterklaasakkoord”, maar dat hebben de onderhandelende partijen niet gered. De stemmingen zijn een week uitgesteld naar 12 december. Op 12 december weten we dus hoogstwaarschijnlijk hoe het definitieve pakket eruit gaat ziet. Dat is een dag voordat jullie deze nieuwsbrief ontvangen, maar deze blog is uiteraard al eerder geschreven; uiteraard houden we jullie op de hoogte.

Wat voor ons werk belangrijk is, is de druk die al deze bezuinigingen voor studenten betekenen. Ik weet niet hoe vaak jullie de vraag krijgen, maar ik spreek regelmatig studenten die het gevoel hebben hun studie snel te moeten afmaken, om niet met die die mogelijke langstudeerboete te maken te krijgen. Ook als dat betekent dat ze op een tempo moeten werken, dat mentaal niet goed voor ze is. Of niet haalbaar omdat ze bijvoorbeeld in een mantelzorgsituatie zitten. De druk is al groot en de ‘bezuinigingsvrees’ vergoot die druk alleen maar. Gelukkig deelt de UNL onze zorg. We spraken ook over internationalisering. In oktober heeft de minister een brief naar de kamer geschreven over de WIB (Wet Internationalisering in Balans), waarin hij heeft gesteld dat Nederlands de norm is. Maar deze WIB moet nog worden aangescherpt: wat zijn de uitzonderingsgevallen? Wat doen we met universiteiten met een regionale functie, of een internationaal karakter? Vooral de BBB lijkt wel gevoelig te zijn voor die regionaliteit; zij zien wel meerwaarde van internationale studenten in de regio. De wetstekst wordt begin volgend jaar naar de kamer gestuurd; tot die tijd volgt het kabinet het huidige beleid. We zien nu al wel een terugloop va 6.8% aan internationale studenten, landelijk.

Kortom: we zijn er nog niet, het blijft spannend.